Aliszer Usmanow – najbogatszy rosyjski oligarcha powiązany z mafią sołncewską i jego interesy w Polsce

8 gru 2021

Najbogatszy Rosjanin i przyjaciel Putina, powiązany z mafią sołncewską

Aliszer Usmanow to obecnie najbogatszy oligarcha rosyjski, a jak to często w Rosji bywa, tacy oligarchowie wywodzą się ze środowiska zwykłych przestępców. Usmanow w przeszłości siedział w uzbeckim więzieniu za wymuszenia i gwałt. Był kojarzony z uzbecką mafią narkotykową. Aktualnie jest mocno powiązany z najpotężniejszą organizacją mafijną świata – rosyjską mafią sołncewską. Jest przy tym oczywiście przyjacielem Władimira Putina. Dzięki nieograniczonemu dostępowi do funduszy państwowego giganta Gazprom zbudował w Rosji swoje prywatne imperium wydobywczo – stalowe. Udało mu się również przejąć udziały w wielu powszechnie znanych spółkach high-tech. Przed wejściem Facebooka na NASDAQ był jego największym inwestorem. Obecny majątek Aliszera Usmanowa szacowany jest na 16,9 mld USD. Do niedawna był jeszcze bogatszy ale amerykańskie sankcje powodują, że Usmanow traci co roku ponad pół miliarda dolarów. W ostatniej dekadzie Usmanow próbował również przejęć biznesowych na rynku polskim. W tym celu skorzystał z kontaktów mafii sołncewskiej z gangiem pruszkowskim. Co z tego wyszło? Dowiecie się z treści artykułu.

Aliszer Burchanowicz Usmanow - jeden z najbogatszych rosyjskich oligarchów powiązany z Władimirem Putinem
Aliszer Burchanowicz Usmanow

Od producenta torebek plastikowych do bankiera mafii sołncewskiej

Aliszer Usmanow urodził się w Uzbekistanie. Ukończył prawo międzynarodowe na wydziale Stosunków Międzynarodowych Państwowego Instytutu Moskiewskiego. Po ukończeniu studiów pracował jako urzędnik państwowy w Taszkiencie i zapewne wtedy rozpoczął współpracę z uzbecką mafią narkotykową. Z czasem stał się ważnym człowiekiem tej organizacji przestępczej. Zaprzyjaźnił się nawet z bossem mafijnym Gafurem Rakimovem.

W 1980 roku został skazany przez trybunał wojskowy republiki uzbeckiej za łapówki, wymuszenia haraczy i brutalny gwałt. Wymierzono mu karę 8 lat w obozie pracy. Opuścił obóz po 6 latach za skruchę i dobre sprawowanie. W 2000 roku został ułaskawiony przez Sąd Najwyższy Uzbekistanu. Jego wyroki zostały wymazane z archiwum osób skazanych. Według byłego ambasadora Wielkiej Brytanii w Uzbekistanie – Craiga Murraya, ułaskawienie Aliszera Usmanowa i wymazanie jego wyroków zostało zorganizowane przez ówczesnego prezydenta Uzbekistanu Isloma Karimova w ramach jego sojuszu z uzbecką mafią narkotykową.

Aliszer Usmanow po zwolnieniu z obozu pracy założył warsztat produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych Ramensky produkujący głównie torebki plastikowe, które w ówczesnym ZSRR były towarem mocno deficytowym. Mieszkańcy ZSRR po wykorzystaniu prali takie torebki i używali ponownie. Pieniądze zarobione przez Usmanowa na plastikowych torebkach to podobno jedyne pieniądze jakie zarobił w życiu uczciwie. Wykorzystał je do założenia MAPO Banku. Bank ten obsługiwał głównie rosyjskich mafiosów z mafii sołncewskiej założonej z inicjatywy GRU. Dzięki MAPO Bankowi Usmanow poznał wielu bossów mafijnych. Poznał również samego Władimira Putina. Pomogła mu  w tym znajomość z szefem gabinetu Putina – Sergiejem Jastrzębskim. W czasach studenckich Usmanow i Jastrzębski mieszkali razem w akademiku.

Aliszer Usmanow wykorzystał pieniądze Gazpromu do uwłaszczenia się na państwowym majątku sektora wydobywczego

W 1998 roku Aliszer Usmanow został zastępcą dyrektora, a potem dyrektorem generalnym Gazprom Investholding – spółki należącej do Gazpromu. Gazprom to rosyjska firma państwowa będąca największym wydobywcą gazu na świecie. Usmanow posadę otrzymał dzięki wskazaniu Putinowi jego kandydatury przez Jastrzębskiego. W zamian za otrzymanie intratnej posady, Usmanow przekazał Putinowi połowę udziałów w MAPO Banku. Putin jednak niewiele na tym skorzystał bo MAPO Bank niedługo potem upadł, gdy upubliczniono informacje o tym, że pierze się tam pieniądze mafijne.

Koniec lat 90-tych to okres prywatyzacji rosyjskich przedsiębiorstw państwowych, co w tamtych realiach sprowadzało się do złodziejskich przejęć majątku państwowego przez mafijnych oligarchów. Gazprom Investholding, w którym dyrektorem generalnym został Usmanow, zajmował się właśnie przejęciami, akwizycjami i inwestycjami w sektorze wydobywczym. Ponieważ Gazprom to firma z dominującym udziałem Państwa Rosyjskiego, więc inwestowane były pieniądze obywateli Federacji Rosyjskiej.

Będąc dyrektorem generalnym Gazprom Investholding, Aliszer Burchanowicz Usmanow opracował sprytny sposób uwłaszczenia się. Za pieniądze Gazpromu dokonywano zakupów udziałów w prywatyzowanych firmach sektora wydobywczego. Przejmowano udziały w ustawionych przetargach za bezcen. Wszyscy inwestorzy branżowi, wiedzieli że Gazprom to firma strategiczna, wspierana przez Putina i służby specjalne, więc nikt nie ważył się konkurować z nimi w przetargu. Usmanow, jako dyrektor generalny Gazprom Investholding, przejmował więc za bezcen prywatyzowane firmy, a następnie odsprzedawał za bezcen własnym spółkom. Wykorzystywał stanowisko w Grupie Gazpromu do uwłaszczenia się na majątku państwowym.

Dzięki takim machinacjom Aliszer Burchanowicz Usmanow stał się szybko potentatem rynku wydobywczego i metalurgicznego. Z przejętych przedsiębiorstw utworzył holding Metalloinvest. W jego skład wchodzą zakłady wydobywające i przetwarzające rudy żelaza (Lebedinsky GOK i Mikhailovsky GOK) oraz zakłady metalurgiczne (Oskol Elektrometallurgical Plant OEMK i Ural Steel).

Aliszer Burchanowicz Usmanow – dot com oligarcha

Aliszer Usmanow nie poprzestał w swoim bogaceniu się na rynku stalowo-wydobywczym. Ruszył ze swoimi zdefraudowanymi pieniędzmi na podbój światowego sektora high-tech. I znowu wykorzystał przy tym pieniądze zwykłych Rosjan wpłacane do Gazpromu za ogrzewanie mieszkań. Swój autorski sposób przejmowania rosyjskich prywatyzowanych firm wykorzystał w Stanach Zjednoczonych i to skutecznie. Aliszer Usmanow za 900 mln dolarów rosyjskiego podatnika przejął na siebie kontrolny pakiet akcji Facebooka, a potem odsprzedał to z dwukrotnym przebiciem. Cały zysk z inwestycji trafił do jego kieszeni.

Wyglądało to następująco. W raju podatkowym na wyspie Man doradca Usmanowa – Leon Semenenko założył firmę o nazwie Kanton Services Limited. Tej firmie, Usmanow udzielił kredytu na miliard dolarów z kasy Gazpromu Investholding. Potem Kanton Services, za pośrednictwem rosyjskiego biznesmena z doliny krzemowej Yuri Milnera i współpracującego z nim Banku Goldman Sachs, złożył ofertę zarządowi Facebooka zakupu udziałów w serwisie. Żeby było wszystko correct, zarząd Facebooka zlecił badanie due diligence całej inwestycji firmie Bridgewater. Badanie wypadło nadzwyczaj dobrze, gdyż Aliszer Burchanowicz Usmanow tuż przed badaniem, tak na wszelki wypadek, zakupił sobie firmę Bridgewater.

Dilbar - największy jacht świata należący do rosyjskiego oligarchy Aliszera Usmanowa
Dilbar – największy jacht świata należy do Aliszera Usmanowa. Posiada również największy prywatny odrzutowiec Airbus A340 za 500 mln USD

Mając pozytywną opinię odnośnie pochodzenia kapitału, zarząd Facebooka z Markiem Zuckenbergiem na czele, podjął decyzję o sprzedaży udziałów firmie Kanton Services Limited. W ten oto sposób firma krzak o nazwie Kanton Services z raju podatkowego kupiła akcje Facebooka za 900 mln brudnych dolarów i stała się największym udziałowcem tej platformy społecznościowej. Zaraz po tej transakcji Facebook rozpoczął przygotowania do przeprowadzenia oferty publicznej i wprowadzenia akcji na NASDAQ. Z wycen analityków wynikało, że akcje zadebiutują z dużym przebiciem w stosunku do ceny zakupu Canton Services. Aliszer Usmanow odkupił więc akcje Facebooka od Canton Services po cenie zakupu. Dokonał tego na swoją firmę Epion Holdings. Canton Services zwrócił kredyt Gazpromowi, a miesiąc później Usmanow odsprzedał akcje Facebooka na NASDAQ z ponad dwukrotnym przebiciem. Cały zysk z inwestycji, a więc miliard dolarów, trafił do kieszeni Usmanowa. Oczywiście ze 30-40 mln USD odpalił z tego partnerom, a więc Milnerowi i Semenko.

Od czasu udanej inwestycji w Facebooka, Aliszer Usmanow rozhulał się w swoich przejęciach dot-comów. Zainwestował w firmę Yuiri Milnera Digital Sky Technologies (obecnie VK), która skupuje dla niego udziały w firmach sektora high-tech, głównie w firmach internetowych. W ten sposób Aliszer Burchanowicz Usmanow stał się udziałowcem takich znanych firm jak: Twitter, VKontakte, Odnokłassniki, Whatsapp, Snapchat, Virtus.pro, Nasza Klasa, Airbnb, Spotify, Alibaba, Groupon, Revolut.

Usmanov zainwestował ponadto w: producenta telefonów Xiaomi, sieć telefonii komórkowej Megafon oraz w taksówkowego Ubera. Kupił gazetę Kommiersant oraz kilka stacji telewizyjnych. Inwestował również w kluby piłkarskie np. w Arsenal oraz w Dynamo Moskwa.

Andriej Skocz – boss mafii sołncewskiej i deputowany do Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej

Aliszer Usmanow kontrolę nad holdingiem Matalloinvest oraz operatorem komórkowym Megafon sprawuje poprzez spółkę specjalną USM Holding Company LLC. Posiada w niej 49% udziałów. Drugim istotnym udziałowcem USM jest Władimir Skocz, który posiada 30%. To ojciec wieloletniego partnera biznesowego Usmanova – Andrieja Skocza. Andriej Skocz jest uważany za ważnego bossa mafii sołncewskiej. Podobno nawet przez pewien czas był tam najważniejszy. Z tych powodów od kilkunastu lat nie ma wstępu do Stanów Zjednoczonych.

Andriej Skocz jest jednym z najbogatszych ludzi w Rosji. Dorobił się właśnie dzięki mafii, a przede wszystkim dzięki współpracy z Aliszerem Usmanowem. Jest również politykiem i deputowanym do Dumy Państwowej Federacji Rosyjskiej (odpowiednik naszego sejmu). Większość swojego majątku, w tym udziały w USM, przepisał na swego sędziwego ojca. W ten sposób nie musi ujawniać swego majątku w publicznie dostępnych oświadczeniach majątkowych.

Oligarcha Usmanow tworzy swój przyczółek biznesowy w Polsce

Mafia Sołncewska działa na skalę międzynarodową. Powszechnie jest uważana za najpotężniejszą organizację mafijną świata. Ma swoich rezydentów w 50 krajach. Według szacunków, w Polsce pierze rocznie około 10 mld dolarów.

W latach 90-tych mafia sołncewska podporządkowała sobie w Polsce słynny gang pruszkowski. Z bossami gangu pruszkowskiego zaprzyjaźniony był biznesmen Maciej Domżała, współwłaściciel firmy deweloperskiej Utrata oraz spółki zależnej Era 200. Domżała był fotografowany w towarzystwie takich gangsterów jak Wojciech Kiełbiński (ps. Kiełbasa), czy Jarosław Sokołowski (ps. Masa). Maciej Domżała znał również doskonale bossa mafii sołncewskiej Adrieja Skocza. Skocz bywał u niego w domu. Żona Macieja Domżały – Ewa Domżała twierdzi, że to ona jako pierwsza poznała przypadkowo Andrieja Skocza podczas swoich studiów w Moskwie, jednak bardzo prawdopodobne jest, że Domżałowie poznali Skocza właśnie poprzez gangsterów z Pruszkowa. W latach 90-tych gang pruszkowski wykonywał zlecenia dla mafii sołncewskiej.

Andriej Skocz wraz ze swoim partnerem biznesowym Lwem Kwietnojem przyprowadzili do Domżałów biznesmena Roberta Szustkowskiego. Robert Szustkowski pracował dla Skocza i Kwietnoja. 20 lat spędził w Rosji i poznał tam wielu oligarchów, w tym zapewne również Uliszera Usmanowa. Był oficjalnym przedstawicielem mafijnego Montaż Spec Banku w Polsce.

Robert Szustkowski zainwestował pieniądze pochodzące od Rosjan w firmę Utrata należącą do Domżałów. Spółka zmieniła wówczas nazwę na Radius. Prezesem grupy Radius został pan Jacek Kotas, który był członkiem Prawa i Sprawiedliwości oraz wiceministrem obrony w rządzie Jarosława Kaczyńskiego. Minister obrony Antoni Macierewicz przyznał mu nawet dostęp do tajemnic państwowych oraz tajemnic NATO. Zapewne wiedział od stosownych służb, że Kotas jest powiązany z Rosjanami ale najwidoczniej nie przeszkadzało mu to.

Grupa Radius stała się przyczółkiem w Polsce dla ludzi powiązanych z Aliszerem Usmanowem i mafią sołncewską. W radzie nadzorczej Radiusa i zależnej Ery 200 pojawił się Wojciech Kuranowski, który był w owym czasie przedstawicielem na Polskę firmy LebGOK będącej spółką córką firmy Lebedinski GOK Aliszera Usmanowa. Zastępcą dyrektora generalnego Lebedinsky GOK był Andriej Skocz.

Wymiana nieruchomości – metoda korumpowania urzędników przez mafię sołncewską

Tak jak wspomniałem wcześniej, Era 200 była spółką zależną od Utraty, a potem od Radiusa. Powołana została do realizacji przejęć na rynku deweloperskim. W 2009 roku obecny Prezes Narodowego Banku Polskiego Adam Glapiński dokonał zaskakującej operacji wymiany nieruchomości właśnie ze spółką Era 200. Zamienił swój dom w Wilanowie o pow. 387 m2 na kilkusetmetrową luksusową rezydencję z ogromnym basenem i ogrodem w Ustanowie. Rezydencja ta należała wcześniej do Roberta Szustkowskiego.

Transakcja wymiany nieruchomości z Glapińskim jest podejrzana. Według Ewy Domżały luksusowa rezydencja Szustkowskiego z ogromnym ogrodem i basenem była znacznie większej wartości niż zwykły dom Glapińskiego w Wilanowie. Cała operacja wymiany domów z Adamem Glapińskim nasuwa skojarzenia z operacją wymiany nieruchomości do jakiej doszło w Rosji pomiędzy Aliszerem Usmanowem, a premierem Federacji Rosyjskiej Dmitrijem Miedwiediewem.

Fundacja do Walki z Korupcją rosyjskiego opozycjonisty Aleksieja Nawalnego weszła w posiadanie dokumentacji, z której wynika iż Usmanow poprzez operację nierównej wymiany nieruchomości korumpował Dmitrija Miedwiediewa. Fundacja Miedwiediewa – Socgosprojekt otrzymała w ten sposób od Usmanowa luksusową rezydencję pod Moskwą o wartości 85 mln dolarów. Dzięki temu, Aliszer Usmanow mógł liczyć na przymykanie oczu przez Miedwiediewa, gdy wykorzystywał środki finansowe Gazpromu do prywatnych celów.

Mała Grupa Radius próbuje przejąć gigantyczny Polski Holding Nieruchomości

Grupa Radius była niedużym i mało znanym deweloperem. Mimo to w 2012 roku cypryjska spółka tej grupy – Ringwood Financial zgłosiła zainteresowanie objęciem pakietu akcji prywatyzowanego wówczas Polskiego Holdingu Nieruchomości (PHN). Ponadto Ringwood zgłosił chęć uczestniczenia w prywatyzacji PHN w ramach oferty publicznej na GPW. Szef Grupy Radius – Robert Szustkowski oficjalnie zadeklarował gotowość Radiusa do przejęcia kontroli nad PHN.

Polski Holding Nieruchomości powstał w wyniku konsolidacji państwowej części sektora nieruchomości. Był to (i dalej jest) prawdziwy gigant posiadający ponad 150 nieruchomości i ponad 1100 ha gruntów na terenie całej Polski (m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Gdańsku i Gdyni). PHN w całości wart był wówczas ponad 3 mld złotych. Jak to możliwe, że mała grupa deweloperska Radius zgłosiła chęć przejęcia pakietu kontrolnego takiego giganta? Do takiej operacji nie wystarczyłyby finanse samej Grupy Radius. Zapewne więc za Radiusem stał wielki kapitał rosyjski powiązany z Aliszerem Usmanowem.

Oficjalnie udziały w PHN miały być przejęte przez cypryjską spółkę celową – Ringwood Finnacial. Spółkę tą obsługiwała na Cyprze kancelaria prawna Christodoulos G. Vassiliades & Co. LLC. Ta sama kancelaria obsługiwała w owym czasie również cypryjskie spółki Aliszera Usmanowa. Nie ma mowy o przypadku, gdyż na Cyprze działa tysiące kancelarii obsługujących spółki offshore.

Ostatecznie ówczesne Ministerstwo Skarbu (rząd PO-PSL) zorientowało się chyba skąd pochodzą pieniądze Grupy Radius bo wstrzymało prywatyzację PHN. Robert Szustkowski w imieniu Grupy Radius musiał ogłosić rezygnację z uczestnictwa w prywatyzacji holdingu.

Polska to nie jest dobry kraj dla oligarchy Aliszera Usmanowa

Firmy kojarzone z Aliszerem Burchanowiczem Usmanowem próbowały również w Polsce przejęć w przemyśle stalowym. Próbowano przejąć: Walcownię Rur Jedność, Hutę Częstochowa oraz Stocznię Gdańską. Ostatecznie nic z tego się nie udało. Aktualnie ludzie Sołncewa oraz Aliszer Usmanow zrezygnowali już chyba z ekspansji w Polsce. Nie udało im się tu zbudować mocnej pozycji. Przyczyniły się do tego głównie polskie wolne media. W Rosji środki przekazu podporządkowane są Kremlowi i oligarchom. Aliszer Usmanow jest przykładowo właścicielem największego dziennika Kommiersant, który ukazuje się w nakładzie ponad 100 tys. egzemplarzy. W Polsce natomiast są ciągle wolne media i wolny internet. Rosyjska mafia i ich służby specjalne nie są w stanie prowadzić tutaj swoich interesów incognito.

Rezydencja Aliszera Usmanowa w Taszkiencie (Uzbekistan)

Przeczytaj również:

Masz informacje dotyczące powyższego artykułu? Skontaktuj się!

Udostępnij ten artykuł:
Przeczytaj również:
Don`t copy text!